Zorgzame woongemeenschappen geven zekerheid voor jong en oud
Anneke Westerlaken (ActiZ) en Liesbeth Spies (Aedes) over wonen en zorg voor ouderen
Zorgzame woongemeenschappen geven zekerheid voor jong en oud keyvisual
Veel ouderen dromen ervan zo lang mogelijk in hun eigen woning te blijven, dichtbij familie, vrienden en voorzieningen. De vraag voor Nederland is hoe dit te organiseren, want Nederland vergrijst én er is woningtekort. In 2030 zijn er zo’n 2 miljoen 75-plussers. De meesten zijn vitaal en willen zelfstandig blijven wonen. Dat vraagt volgens ActiZ-voorzitter Anneke Westerlaken en Liesbeth Spies, voorzitter van de vereniniging van woningcorporaties Aedes, om passende woningen én zorgzame woongemeenschappen. Plekken waar mensen elkaar ontmoeten, zelfstandig kunnen wonen en zorg dichtbij beschikbaar is. Zulke gemeenschappen zijn cruciaal voor het welzijn van ouderen én voor de woningmarkt en de zorg.
Ambities sneller verwezenlijken
Vrijwel iedereen vindt dat er meer en sneller gebouwd moet worden. Jaarlijks willen we 100.000 woningen bouwen, waarvan 30 procent sociale huur. Corporaties schroeven hun nieuwbouw al flink op en hopen voor 2029 jaarlijks 30.000 woningen neer te zetten. Daarbij moeten ze slimmer en toekomstgericht bouwen. Corporaties en zorgorganisaties realiseren nu al nieuwe woonvormen voor senioren. En we werken samen aan plannen om flink meer senioren- en zorggeschikte woningen neer te zetten. Het is cruciaal dat deze plannen niet op de plank blijven liggen. Gemeenten zijn verplicht een woonzorgvisie/volkshuisvestingsplan op te stellen, waarin naast het woningaanbod ook de demografie van een wijk of gemeente een rol speelt. Dat betekent dat er geen one size fits all-oplossing is, maar dat we juist diversiteit in woonvormen nodig hebben.
Zet in op doorstroom
Met het realiseren van nieuwbouw moeten én kunnen we meer inzetten op de doorstroming van ouderen. Als senioren makkelijker kunnen doorstromen, komen veel eengezinswoningen beschikbaar voor gezinnen die dringend woonruimte zoeken. Dat betekent dat in hun wijk, dorp of stad aantrekkelijke seniorenwoningen beschikbaar moeten zijn die aansluiten bij hun behoeften.
De oplossing ligt niet alleen in méér bouwen, maar in slimmer bouwen.
Passend bouwen
Niet elke senior heeft dezelfde woonwens. Of dezelfde mogelijkheden. In een wijk met veel ouderen met kleine inkomstens kan een Thuisplusflat een waardevolle oplossing zijn: geclusterde woningen die betaalbaar en toegankelijk zijn. In rijkere gemeenten of wijken kan dat anders liggen: daar is waarschijnlijk meer animo voor een woonvorm die meer particulier gericht is. Dit vraagt dus maatwerk per gemeente en soms zelfs per wijk.
Wonen en zorg hand in hand
Steeds meer ouderen ontvangen zorg aan huis. Dat sluit aan bij hun wens om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven. Een geschikte woning kan zorgvragen bovendien uitstellen of voorkomen. Denk aan een appartement met lift en brede doorgangen, maar ook aan een ontmoetingsruimte waar buren elkaar ondersteunen. Zulke gemeenschappen verminderen de druk op de zorg en bevorderen samenredzaamheid.
Zekerheid als basis
Wat is er nodig om dit mogelijk te maken? Wij zeggen: bestaanszekerheid, woonzekerheid en investeringszekerheid. Ouderen moeten kunnen rekenen op passende woningen, met passende zorg. Iedereen moet in elke levensfase een geschikte plek kunnen vinden, passend bij iemands situatie en portemonnee. En woningcorporaties en zorgorganisaties hebben stabiel beleid en ruimte nodig om te investeren. Daarbij gaat het niet om steeds weer nieuwe projecten of experimenten, maar juist om het verbinden en faciliteren van de vele initiatieven die nu al bestaan en waarvan bewezen is dat ze werken. En daar ook de financiële middelen voor behouden en voortzetten.
Onze oproep
Wij zeggen: 'Hoera, we worden oud!' Heb oog voor kansen die de vergrijzing biedt. Door te bouwen aan zorgzame woongemeenschappen maken we de woningmarkt beter bereikbaar voor jonge gezinnen én houden we de zorg toegankelijk. Wij vragen niet zo zeer nieuw beleid, maar betrouwbaar beleid. Stabiliteit en voorspelbaarheid, zodat we kunnen blijven bouwen aan zorgzame woongemeenschappen, aan plekken waar jong en oud zich thuis voelen.